'Τζαμί' η Αγία Σοφία. Τελέστηκε ισλαμική λειτουργία για πρώτη φορά μετά το 1934

© Χρήστος Δεμέτης


Για πρώτη φορά από το 1934 ιμάμης ανάγνωσε εντός του ναού της Αγίας Σοφίας, στίχους του Κορανίου, στην πρώτη αφιερωματική στο Ραμαζάνι εκπομπή του κρατικού TRT Diyanet. Η τελετή έγινε στο πλαίσιο του "sahur" (πρωινή προσευχή και γεύμα πριν από την έναρξη της νηστείας), παρουσία του γενικού γραμματέα θρησκευτικών υποθέσεων της Τουρκίας, ο οποίος δήλωσε υπερήφανος.

Για τις ημέρες του Ραμαζανιού, το οποίο ξεκινάει σήμερα, 6 Ιουνίου και θα διαρκέσει μέχρι τις 5 Ιουλίου, η Αγία Σοφία που λειτουργεί κανονικά ως μουσείο, μετατρέπεται φέτος ως μουσουλμανικό τέμενος και καθημερινά θα αναγιγνώσκεται το Κοράνι μέσα στον ναό προς χάριν της πανηγυρικής θρησκευτικής μουσουλμανικής εκπομπής του τουρκικού ΤRT.



Το πρόγραμμα θα προβάλλεται καθημερινά στις 2.00 τα ξημερώματα για 30 μέρες. Η εκπομπή, όπως αναφέρει δημοσίευμα της Daily Sabah θα περιλαμβάνει προσευχές, αναγνώσεις του Κορανίου αλλά και συζητήσεις με θέμα "την αδελφότητα στο Ισλάμ, την δικαιοσύνη, την αλληλεγγύη και την φιλανθρωπία". Τα παραπάνω, με απόφαση Ερντογάν.



"Ο ναός της Αγίας Σοφίας σας προσκαλεί να έρθετε για να κατανοήσετε την την ομορφιά του Κορανίου και μέσα σε κλίμα ειρήνης να προσευχηθείτε", αναφέρει το διαφημιστικό σποτ του τουρκικού καναλιού.

Η νέα απόφαση της κυβέρνησης της Τουρκίας έρχεται στον απόηχο μίας μεγάλης συγκέντρωσης φανατικών μουσουλμάνων που έλαβε χώρα έξω από τον ιστορικό ναό, την επέτειο της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης πριν λίγες ημέρες. Οι συγκεντρωμένοι ζητούσαν τη μόνιμη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε Τζαμί.

"Η ανακοίνωση του τουρκικού κρατικού καναλιού ΤRΤ περί καθημερινής ανάγνωσης του Κορανίου στην Αγία Σοφία, φαίνεται να έρχεται από μια άλλη εποχή", σχολιάζουν κύκλοι του υπουργείου Εξωτερικών.

"Τυχόν τέτοιες ενέργειες", προσθέτουν οι ίδιες πηγές, "είναι αναχρονιστικές και ακατανόητες και φανερώνουν έλλειψη σεβασμού έναντι θρησκευτικών μνημείων, που αποτελούν σύμβολα παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς".


Πολιτικές αντιδράσεις

"Να προβεί άμεσα στις δέουσες ενέργειες και να αφήσει στην άκρη τους άσκοπους λεονταρισμούς δια των κύκλων του υπουργείου του" καλούν τον υπουργό Εξωτερικών με κοινή ανακοίνωση οι υπεύθυνοι Εξωτερικών της ΝΔ Ντόρα Μπακογιάννη και Γιάννης Κεφαλογιάννης.

Όπως λένε, "το ζήτημα είναι ιδιαίτερα σοβαρό για να αντιμετωπίζεται από το υπουργείο Εξωτερικών μέσω της τακτικής "δεν δυσαρεστώ κανέναν, τους έχω όλους ικανοποιημένους".

"Η απόφαση των τουρκικών Αρχών για προγραμματισμό ανάγνωσης του Κορανίου εντός της Αγίας Σοφίας για τον επόμενο μήνα, την μετατρέπει ουσιαστικά σε τζαμί για πρώτη φορά μετά από 80 χρόνια. Αποτελεί ενέργεια προκλητική, ακατανόητη και δείγμα έλλειψης σεβασμού έναντι των ορθοδόξων χριστιανών ανά την υφήλιο και δεν συνάδει με την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας", σημειώνει η ΝΔ.

Τη θλίψη του και τον έντονο προβληματισμό του εξέφρασε και το Ποτάμι.

Όπως επισημαίνει το κόμμα σε ανακοίνωσή του "αποτελεί προσβολή του πολιτισμού και της ιστορίας η είδηση, που μεταδόθηκε πρόσφατα από την κρατική τηλεόραση της Τουρκίας (TRT), ότι θα γίνεται καθημερινά -κατά τη διάρκεια του Ραμαζανιού- η ανάγνωση του Κορανίου στον κορυφαίο αυτό μνημειακό χώρο της Κωνσταντινούπολης απέναντι ακριβώς από τον οποίο βρίσκεται το μεγάλο Τέμενος Σουλτάν Αχμέτ".

Το Ποτάμι ζητεί από την ελληνική κυβέρνηση να προβεί επίσημα σε όλες τις απαραίτητες παραστάσεις, τόσο προς την τουρκική όσο και προς άλλες πρωτεύουσες αλλά και προς τους αρμόδιους Διεθνείς Οργανισμούς, προκειμένου να προκαλέσει την ευαισθησία τους για τη βαρύτητα των τουρκικών αποφάσεων.

Παράλληλα, καλεί την κυβέρνηση της Άγκυρας να μη λησμονεί ότι η Αγία Σοφία έχει καταχωρηθεί από την Ουνέσκο στον κατάλογο των θησαυρών της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. "Ο δυτικός προσανατολισμός της Τουρκίας επιβάλλει τη διατήρηση του χαρακτηρισμού της ως μουσείου", τονίζει.

Σημειώνεται πως η Αγία Σοφία (Βυζαντινός Ναός της Ύπατης Σοφίας του Ένσαρκου Λόγου του Θεού) ήταν από το 360 μέχρι το 1453 ορθόδοξος καθεδρικός ναός της Κωνσταντινούπολης, με εξαίρεση την περίοδο 1204 - 1261 κατά την οποία ήταν ρωμαιοκαθολικός ναός, ενώ μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης μετατράπηκε σε τέμενος, μέχρι το 1934 και αποτελεί σήμερα μουσειακό χώρο (τουρκικά Ayasofya Müzesi). Προηγουμένως είχε υπάρξει εκκλησία του Βυζαντινού κράτους η οποίαείχε κτιστεί επί Κωνσταντίνου Α' και Κωνσταντίνου Β' (324-360 μ.Χ,) και η οποία καταστράφηκε κατά τη Στάση του Νίκα (532 μ.Χ.).